Khi quan sát trẻ nhỏ từ 2 tuổi đến 6 tuổi bạn sẽ thấy điều gì? Tại sao có những bé chưa đến 3 tuổi nhưng rất nhạy cảm với từ ngữ. Bé có thể kể cả một câu chuyện dài với câu từ chỉnh chu, và đầy đủ ý. Trong khi có những bé rất nhạy cảm với việc phân biệt âm thanh các nốt nhạc cơ bản, mà ngay cả người lớn cũng khó phân biệt. Lại có những bé rất khéo léo trong các hoạt động nhảy múa, vận động. Đặc biệt hơn có những bé chỉ hứng thú khi làm việc với các chữ số. Điều gì tạ nên những sự khác biệt giữa trẻ này và trẻ khác?
Theo Amstrong (2010), thuyết đa trí tuệ cho rằng con người không chỉ có tài năng trí tuệ mà sở hữu nhiều tài năng và năng lực khác nhau. Chẳng hạn như trí thông minh âm nhạc, trí thông minh toán học, trí thông minh ngôn ngữ, trí thông minh vận động, không gian, v.v…
Mặc dù lý thuyết này đã bị các nhà tâm lý phê bình rằng định nghĩa của Amstrong (2010) quá rộng và tám loại trí thông minh của ông chỉ đơn giản đại diện cho tài năng, đặc điểm tính cách và khả năng của con người, nhưng đã được các nhà giáo dục sử dụng rộng rãi trong trường học.
1. Trí thông minh thị giác
Những bạn trẻ có trí thông minh không gian thị giác rất giỏi tưởng tượng không gian 3 chiều. Thấy rõ nhất ở những bạn này khả năng định hướng bằng bản đồ, sơ đồ, đồ thị, video hay hình ảnh.
Điểm mạnh
- Tưởng tượng không gian và năng lực thị giác
Nét đặc trưng
- Đọc và viết để thưởng thức
- Rất giỏi ghép các câu đố lại với nhau
- Giải thích hình ảnh, đồ thị và biểu đồ tốt
- Thích vẽ, sơn, nghệ thuật thị giác (visual art)
Định hướng nghề nghiệp
- Kiến trúc sư
- Họa sĩ
- Kỹ sư
2. Trí thông minh ngôn ngữ
Những bạn trẻ có trí thông minh ngôn ngữ sử dụng từ ngữ tốt, cả khi viết và nói. Những cá nhân này thường rất giỏi viết truyện, ghi nhớ thông tin và đọc. Đồng thời việc rèn luyện tư duy phản biện đối với các bạn có trí thông minh này cũng sẽ dễ dàng hơn.
Điểm mạnh
- Từ ngữ, ngôn ngữ và văn bản
Nét đặc trưng
- Ghi nhớ thông tin bằng văn bản và nói
- Thích đọc và viết
- Tranh luận hoặc đưa ra những bài phát biểu thuyết phục
- Có thể giải thích mọi thứ tốt
- Sử dụng sự hài hước khi kể chuyện
Định hướng nghề nghiệp
- Nhà văn / nhà báo
- Luật sư
- Giáo viên
3. Trí thông minh logic toán học
Những bạn trẻ có trí thông minh logic toán học rất giỏi lý luận, nhận ra các mẫu và phân tích logic các vấn đề. Những cá nhân này có xu hướng suy nghĩ khái niệm về các con số, mối quan hệ và mô hình.
Điểm mạnh
- Phân tích các vấn đề và hoạt động toán học
Nét đặc trưng
- Có kỹ năng giải quyết vấn đề tuyệt vời
- Thích suy nghĩ về những ý tưởng trừu tượng
- Thích tiến hành thí nghiệm khoa học
- Có thể giải các phép tính phức tạp
Đinh hướng nghề nghiệp
- Nhà khoa học
- Nhà toán học
- Lập trình máy tính
- Kỹ sư
- Kế toán
4. Trí thông minh vận động cơ thể
Những bạn trẻ có trí thông minh này rất giỏi vận động cơ thể, thực hiện các hành động và kiểm soát cơ thể rất tốt. Những người mạnh mẽ trong lĩnh vực này có xu hướng phối hợp tay và mắt khéo léo tuyệt vời.
Điểm mạnh
- Chuyển động và kiểm soát cơ thể
Nét đặc trưng
- Có kỹ năng nhảy và thể thao
- Thích tạo đồ vật bằng tay của mình
- Có sự phối hợp thể chất tuyệt vời
- Ghi nhớ bằng cách làm, thay vì nghe hoặc nhìn
Định hướng nghề nghiệp
- Vũ công
- Người xây dựng
- Nhà điêu khắc
- Diễn viên
5. Trí thông minh âm nhạc
Những bạn trẻ có trí thông minh âm nhạc rất giỏi suy nghĩ theo các kiểu, nhịp điệu và âm thanh. Họ có sự đánh giá cao về âm nhạc và thường giỏi về sáng tác và biểu diễn âm nhạc.
Điểm mạnh
- Nhịp điệu và âm nhạc
Nét đặc trưng
- Thích ca hát và chơi nhạc cụ
- Dễ dàng nhận ra tiết tấu âm nhạc
- Nhớ những bài hát và giai điệu
- Có kiến thức phong phú về cấu trúc âm nhạc, nhịp điệu và ghi chú
Định hướng nghề nghiệp
- Nhạc sĩ
- Nhà soạn nhạc
- Ca sĩ
- Giáo viên dạy nhạc
- Nhạc trưởng
6. Trí thông minh kết nối và thấu hiểu
Những người có trí thông minh này rất giỏi trong việc hiểu và tương tác với người khác. Họ có kỹ năng đánh giá cảm xúc, động lực, mong muốn và ý định của những người xung quanh.
Điểm mạnh
- Thấu hiểu và dễ dàng kết nối với người khác
Nét đặc trưng
- Giao tiếp tốt bằng lời nói
- Có kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ
- Hiểu tình huống từ những quan điểm khác nhau
- Tạo mối quan hệ tích cực với người khác
- Giải quyết xung đột một cách tích cực trong hoạt động nhóm
Định hướng nghề nghiệp
- Nhà tâm lý học
- Triết gia
- Tư vấn viên
- Nhân viên bán hàng
- Chính trị gia
7. Trí thông minh nội tâm bên trong
Những bạn trẻ có trí thông minh nội tâm rất giỏi nhận thức về trạng thái cảm xúc và động lực bên trong của chính họ. Họ có xu hướng thích tự suy nghĩ và phân tích, kể cả mơ mộng, khám phá mối quan hệ với người khác và đánh giá điểm mạnh cá nhân của họ.
Điểm mạnh
- Hướng nội và tự suy ngẫm
Nét đặc trưng
- Hiểu rõ điểm mạnh và điểm yếu của chính họ
- Thích phân tích lý thuyết và ý tưởng
- Có sự tự nhận thức tuyệt vời
- Hiểu cơ sở cho động lực và cảm xúc của chính mình
- Thích rèn luyện tư duy phản biện
Định hướng nghề nghiệp
- Triết gia
- nhà văn
- Nhà lý luận
- Nhà khoa học
8. Trí thông minh thiên nhiên
Chủ nghĩa tự nhiên là sự bổ sung gần đây nhất vào lý thuyết của Thomas Gardner, và đã gặp phải nhiều sự phản kháng hơn so với bảy trí tuệ ban đầu của ông. Theo Gardner, những cá nhân có loại trí thông minh cao này hòa hợp với thiên nhiên hơn và thường quan tâm đến việc nuôi dưỡng, khám phá môi trường và tìm hiểu về các loài khác. Những cá nhân này được cho là nhận thức cao về những thay đổi tinh tế đối với môi trường của họ.
Điểm mạnh
- Tìm mô hình và mối quan hệ với thiên nhiên
Nét đặc trưng
- Quan tâm đến các môn học như thực vật học, sinh học và động vật học
- Phân loại thông tin dễ dàng và dễ hiểu Thích hoạt động cắm trại, làm vườn, đi bộ đường dài và khám phá ngoài trời
- Thích hoạt động cắm trại, làm vườn, đi bộ đường dài và khám phá ngoài trời
- Không thích học những chủ đề xa lạ không liên quan đến tự nhiên
Định hướng nghề nghiệp
- Nhà sinh vật học
- Nhà bảo tồn
- Người làm vườn
- Nông phu
Nguồn: https://www.verywellmind.com/gardners-theory-of-multiple-intelligences-2795161
