Tương lai của giáo dục hướng đến việc học tập đa ngành và tập trung vào các kỹ năng và năng lực như sáng tạo và tư duy phản biện.
Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ khiến cho nhiều việc làm bị thay thế. Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới, 65% việc làm trong tương lai vẫn chưa được xuất hiện. Trẻ em ngày nay rất có thể sẽ có những công việc chưa tồn tại và chúng sẽ sử dụng công nghệ để giải quyết những vấn đề mới mà chúng ta chưa biết.
Các chuyên gia đồng ý rằng không còn đủ thời gian để học thuộc các dữ kiện có sẵn, chúng ta cần học cách làm việc với các dữ kiện này, bằng cách kết hợp thông tin và sử dụng nó để giải quyết các vấn đề phức tạp của xã hội. Các quốc gia như Phần Lan tập trung vào việc học của họ nhằm mục đích dạy các kỹ năng cho trẻ em, thay vì tập trung vào việc ghi nhớ kiến thức đồ sộ mỗi ngày.
“Chúng tôi, những người làm việc trong lĩnh vực giáo dục, cần tập trung vào các kỹ năng và phẩm chất đặc trưng cho con người, như sáng tạo và tư duy phản biện, thứ mà máy móc và AI thiếu. Chúng tôi cần các công cụ để kết hợp chúng vào chương trình giảng dạy của trường.” Bà Pihla Meskanen, nhà giáo dục của năm tại Phần Lan 2013 và Giám đốc điều hành của Arkki International chia sẻ về chương trình sáng tạo cho các lớp học Ngoại khóa và chương trình Giáo dục Phổ thông.
Năm 2021, các bài kiểm tra PISA – Thang đo năng lực của học sinh sẽ bao gồm tiêu chí sáng tạo. Đây là lần đầu tiên PISA đưa tiêu chí này vào thang đo của mình, nó đặt ra bài toán về mặt khoảng cách đào tạo giữa các trường học hiện tại.
Sáng tạo là kỹ năng cao nhất của bộ não con người. Thật không may, có một khoảng cách lớn về năng lực đào tạo và tài nguyên trong các trường học trên khắp thế giới. Giáo viên muốn có nhiều hỗ trợ hơn trong vai trò của họ trong việc tăng cường sự sáng tạo trong học sinh. Các nền giáo dục truyền thống trên khắp thế giới đã tập trung vào các kỹ năng tư duy thấp nhất của con người, chẳng hạn như ghi nhớ. Điều này rất hữu ích trong quá khứ, nhưng không đủ trong xã hội phát triển nhanh chóng ngày nay.
Tư duy sáng tạo, tư duy thiết kế có vai trò quan trọng trong cải thiện kết quả học tập ở trường và trong đời sống. Vì tư duy sáng tạo trực tiếp hỗ trợ cho việc phát triển kiến thức, kỹ năng và năng lực cụ thể. Để sáng tạo được đòi hỏi bộ não phải thực hiện các kết nối qua các chủ đề, khái niệm và phương pháp khác nhau.
“Học tập trong tương lai sẽ diễn ra trong các dự án đa ngành, tập trung vào các hiện tượng phức tạp và giúp người học phát triển năng lực giải quyết vấn đề và tư duy” Kirsti Lonka Giáo sư Tâm lý Giáo dục, Đại học Helsinki.
Vậy làm thế nào để trang bị cho trẻ em và thanh niên cho tương lai?
“Giáo dục nên trang bị cho trẻ khả năng ứng phó với một tương lai không chắc chắn để các bạn có được sự thành công theo cách của riêng mình và cùng hợp tác để cùng thành công.” Leadbeater, C., Learning to Make a Difference: School as a Creative Community (2014)
Một vai trò cơ bản của giáo dục là trang bị cho học sinh, sinh viên những năng lực mà họ sẽ cần để thành công trong xã hội. Nhìn rộng hơn vào tương lai của chúng ta, cuộc sống sẽ không còn là những gì bạn đã từng biết. Cuộc sống sẽ mở ra trước mắt hàng loạt những biến cố – như dịch CoVid 19, thiên tai, công nghệ, phương pháp mới. Việc mà chúng ta có thể làm là không ngừng học tập và thích nghi. Điều này không chỉ dành cho trẻ nhỏ mà chính là dành cho cả người lớn, cho những người đang trong lực lượng lao động chính.
Các chuyên gia trên khắp thế giới đồng ý về thực tế là chúng ta phải nhắm mục tiêu cao hơn và tập trung vào các kỹ năng tư duy bậc cao. Trẻ em cần phải có khả năng học tập suốt đời, và có khả năng sáng tạo, tích cực tham gia vào các vấn đề xã hội và không ngừng đổi mới.
“Tư duy sáng tạo trong PISA 2021 được định nghĩa là năng lực tham gia hiệu quả vào việc tạo ra, đánh giá và cải tiến ý tưởng, có thể dẫn đến các giải pháp ban đầu và hiệu quả, nâng cao kiến thức và thể hiện trí tưởng tượng.” Tìm hiểu thêm về Khung tư duy sáng tạo PISA 2021 tại đây.
Tham khảo thêm tài liệu về giáo dục sáng tạo
Lớp học sáng tạo, chương trình học tập dựa trên hiện tượng toàn diện về sáng tạo cho các trường học. Các kế hoạch dự án học qua vui chơi được sử dụng và đào tạo trực tuyến cho giáo viên giảng dạy ở Phần Lan. https://www.creativeclassroom.fi
Khung tư duy sáng tạo PISA 2021: https://www.oecd.org/pisa/publications/PISA-2021-creative-thinking-framework.pdf
Các bài viết và thông tin về Giáo dục Phần Lan và giáo dục sáng tạo:
https://www.legofoundation.com/media/1657/creating-creators_andreas-schle Rich-assigator.pdf
https://www.helsinki.fi/en/news/education-news/kirsti-lonka-education-lifted-finland-out-of-p poor-but-we-news-to -keep-phát triển-to-remain- Ở cạnh cắt
